Rodzina 7: Wyroby Gipsowe | CPR 2024/3110
RODZINA 7 | ZAŁĄCZNIK VII CPR 2024/3110

Wyroby Gipsowe

Płyty gipsowo-kartonowe, tynki gipsowe, gipsy szpachlowe i bloki gipsowe

Podstawowe informacje o CPR 2024/3110 (harmonogram, systemy certyfikacji, cyfrowy paszport produktu) znajdziesz na nowycpr.pl.

Definicja i zakres

Definicja z Załącznika VII CPR 2024/3110:

"WYROBY GIPSOWE"

Rodzina obejmuje wyroby budowlane wykonane z gipsu (siarczanu wapnia CaSO₄·2H₂O lub jego form bezwodnych) przeznaczone do wykończenia wnętrz, ścianek działowych, sufitów podwieszanych oraz posadzek. Należą do nich płyty gipsowo-kartonowe (GKB, standardowe, ognioodporne, wodoodporne, akustyczne), tynki gipsowe, gipsy szpachlowe, bloki gipsowe oraz elementy sufitów podwieszanych.

Normy zharmonizowane dla Rodziny 7

Oficjalny wykaz norm zharmonizowanych publikowany jest w Dzienniku Urzędowym UE (seria C). Sprawdzaj aktualizacje na stronie Komisji Europejskiej.

Płyty gipsowo-kartonowe:

EN 520:2004+A1:2009

Płyty gipsowo-kartonowe - definicje, wymagania, badania

EN 14190:2005

Płyty gipsowe licowane włóknem

Tynki i spoiwa gipsowe:

EN 13279-1:2008

Spoiwa gipsowe i tynki gipsowe - Część 1: Definicje i wymagania

EN 13279-2:2014

Spoiwa gipsowe i tynki gipsowe - Część 2: Metody badań

Bloki i płyty prefabrykowane:

EN 12859:2011

Bloki gipsowe - Definicje, wymagania, badania

EN 13950:2014

Prefabrykowane płyty gipsowe wzmocnione włóknami

EN 13964:2014

Sufity podwieszone (obejmuje panele gipsowe)

Systemy Oceny Zgodności (AVCP)

Obowiązek producenta:

Utrzymanie stałości właściwości użytkowych, w szczególności **reakcji na ogień** i **wytrzymałości mechanicznej**.

Wyroby gipsowe, ze względu na ich kluczową rolę w bezpieczeństwie pożarowym (klasa A1/A2), podlegają systemom AVCP obejmującym obowiązkowe badanie typu przez laboratorium notyfikowane.

System 1 (Krytyczna reakcja na ogień)

  • Wymagany dla wyrobów, dla których deklarowana jest najwyższa klasa reakcji na ogień (A1, A2) i produkt ma zastosowanie w ochronie PPOŻ.
  • Wymaga stałego nadzoru i certyfikacji Zakładowej Kontroli Produkcji (ZKP) przez Jednostkę Notyfikowaną.

System 3 (Właściwości mechaniczne i PPOŻ)

  • Wymagany dla większości płyt GKB (EN 520) i tynków gipsowych (EN 13279-1).
  • Wymaga początkowego badania typu (ITT) przez laboratorium notyfikowane (w zakresie reakcji na ogień i kluczowych parametrów mechanicznych).
  • Producent samodzielnie deklaruje zgodność ZKP (bez stałego nadzoru JA).
Nowość w CPR 2024/3110: System 3+ (LCA) jest obowiązkowy dla wyliczania Eko-profilu (śladu węglowego) oraz deklarowania zawartości gipsu syntetycznego (FGD) lub recyklingu.

Dodatkowe obowiązki prawne (poza CPR)

Kluczowe: Reakcja na Ogień, BHP i Recykling

Producenci wyrobów gipsowych muszą spełniać wymogi dotyczące PPOŻ (REI), akustyki (Rw), a także bezpieczeństwa pracy z pyłami i gospodarki odpadami.

Typy Płyt GKB (EN 520)

Płyty GKB muszą być jasno oznaczone wg typu: A (Standard), H1/H2 (Hydro/Wodoodporna), F (Ognioodporna), D (Wysoka gęstość), P (Perforowana akustyczna).

Kombinacje: Możliwe są kombinacje, np. H1+F (zielono-różowy karton) do łazienek w strefach PPOŻ.

Reakcja na Ogień (A1/A2)

Gips (CaSO₄·½H₂O) jest niepalny. W ogniu oddaje wodę krystalizacyjną, chłodząc konstrukcję. Standardowa płyta GKB (z kartonem) ma klasę A2-s1,d0. Czysty tynk gipsowy to A1.

Odporność (REI): Dwie warstwy płyt GKF 15mm z wełną mogą osiągnąć REI 120.

BHP - Pył gipsowy

Instrukcje BHP dla cięcia i szlifowania. Pył gipsowy (CaSO₄) jest drażniący dla dróg oddechowych (NDS 6-10 mg/m³).

ŚOI: Wymagane maski P2/P3 przy cięciu mechanicznym i szlifowaniu gładzi.

Recykling Gipsu i Gips Syntetyczny (FGD)

Gips jest w 100% recyklingowalny. Stare płyty GKB można przekształcić w nowy gips. Około 40-50% gipsu w UE pochodzi z odsiarczania spalin (FGD) w elektrowniach.

Kody odpadów: 17 08 02 (gips czysty) / 17 08 02* (gips niebezpieczny, np. z azbestem).

Rekomendacja: W DPP należy jasno komunikować typ płyty (A, H, F), klasę reakcji na ogień (A2-s1,d0), zawartość gipsu FGD/recyklingu oraz instrukcje BHP dotyczące pyłu.

Wizualizacja dokumentacji pod CPR 2024/3110

Poniższe sekcje pokazują, jak będą wyglądać kluczowe informacje (w tym dane środowiskowe i DPP) dla przykładowej płyty GKB (Rodzina 7).

PRZYKŁAD: Deklaracja dla płyty GKB standardowej 12,5 mm

DEKLARACJA WŁAŚCIWOŚCI UŻYTKOWYCH I ZGODNOŚCI (DPUC)

Producent: GypsumBoard Systems Sp. z o.o., ul. Gipsowa 1, 01-123 Warszawa

Wyrób: Płyta gipsowo-kartonowa 12,5 mm Typ A | Norma: EN 520:2004+A1:2009

Kod identyfikacyjny DPP: DPUC-GKB-125-A-2026-001

1. Typ i przeznaczenie

Płyta gipsowo-kartonowa (GKB) Typu A, do stosowania w ścianach działowych i sufitach w pomieszczeniach suchych.

2. Właściwości techniczne i ogniowe

Reakcja na ogień: A2-s1,d0 | Wytrzymałość na zginanie (poprz.): ≥ 550 N
Izolacyjność akustyczna (system): Rw = 47-50 dB (dla ścianki z wełną 100 mm)

3. Charakterystyki środowiskowe (LCA - A1-A3)

a) Skutki zmiany klimatu (ogółem): 2,4 kg CO₂ ekw./m²
b) Zawartość surowców wtórnych: 40% (Gips FGD) + 80% (Karton)
c) Emisja LZO (VOC): < 100 μg/m³ (Klasa A+)

System 3+ (Walidacja ENV-2026-0101). Pełna EPD i LCA (A1-D) dostępne w DPP.

4. Cyfrowy Paszport Produktu (DPP)

Dostęp do pełnej dokumentacji, w tym instrukcji BHP i recyklingu.

  • DPP będzie opcjonalną metodą udostępniania DPUC (art. 75-76).
  • Zawiera: Pełne dane LCA (A1-D), instrukcje montażu/szpachlowania, instrukcje utylizacji.

Przykładowy URL DPP: https://dpp.gypsumboard.pl/GKB-125-A-0001

Instrukcja demontażu i recyklingu płyt GKB

Procedura demontażu ścianki GKB:

  1. 1. BHP: Stosować maski P2/P3 (pył gipsowy) i okulary ochronne.
  2. 2. Demontaż płyt: Odkręcić wkręty lub zerwać płyty (ostrożnie).
  3. 3. Segregacja: Czysty gips (17 08 02) oddzielić od zanieczyszczonych płyt (np. tapetą, klejem).
  4. 4. Odzysk profili: Profile stalowe (17 04 05) oddzielić do recyklingu stali.

Możliwości końca życia produktu:

1. Recykling gipsu: ~100% (dla czystych odpadów) - oddzielenie kartonu, prażenie gipsu i powrót do produkcji.
2. Recykling stali: ~100% - profile stalowe ze stelaża.
3. Składowanie: Płyty zanieczyszczone (farby, tapety) - kod 17 08 02 lub 17 09 04.

Potrzebujesz szczegółowej analizy?

Skonsultuj wymagania dla swoich wyrobów gipsowych z ekspertem i przygotuj pełną dokumentację pod nowe CPR.