Rodzina 24: Kruszywa | CPR 2024/3110
RODZINA 24 | ZAŁĄCZNIK VII CPR 2024/3110

Kruszywa

Kruszywa naturalne i z recyklingu do zastosowań konstrukcyjnych

Podstawowe informacje o CPR 2024/3110 (harmonogram, systemy certyfikacji, cyfrowy paszport produktu) znajdziesz na nowycpr.pl.

Definicja i zakres

Definicja z Załącznika VII CPR 2024/3110:

"KRUSZYWA"

Rodzina obejmuje kruszywa naturalne (łamane i okrągłe), sztuczne oraz z recyklingu, przeznaczone do wykorzystania w różnych zastosowaniach budowlanych i drogowych. Kruszywa stanowią podstawowy materiał konstrukcyjny. Nowe regulacje kładą szczególny nacisk na parametry środowiskowe (LCA), radioaktywność naturalną, zagrożenia pyłem krzemionkowym oraz wykorzystanie recyklatów.

Normy zharmonizowane dla Rodziny 24

Oficjalny wykaz norm zharmonizowanych publikowany jest w Dzienniku Urzędowym UE (seria C). Sprawdzaj aktualizacje na stronie Komisji Europejskiej.
EN 12620

Kruszywa do betonu (właściwości mechaniczne i chemiczne)

EN 13043

Kruszywa do mieszanek mineralno-asfaltowych i nawierzchni

EN 13242

Kruszywa do materiałów niezwiązanych i związanych hydraulicznie (podbudowy)

EN 13139

Kruszywa do zapraw (murarskich, tynkarskich)

EN 13055

Kruszywa lekkie (np. keramzyt, łupki ekspandowane)

EN 13450

Kruszywa do podsypki kolejowej (tłuczeń)

Systemy Oceny Zgodności (AVCP)

Obowiązek producenta:

Utrzymanie stałości właściwości użytkowych, w szczególności **wytrzymałości mechanicznej i składu chemicznego**.

Kruszywa, jako materiał bazowy o wysokim znaczeniu dla trwałości i bezpieczeństwa, podlegają systemom, które zapewniają ciągłą kontrolę produkcji w zakładzie.

System 2+ (Wysoka Rygorystyczność)

  • Wymagany dla kruszyw przeznaczonych do produkcji betonu, mieszanek asfaltowych, podbudów drogowych i kolejowych (np. EN 12620, EN 13043).
  • Wymaga stałego nadzoru i certyfikacji Zakładowej Kontroli Produkcji (ZKP) przez Jednostkę Notyfikowaną.

System 4 (Mniejsze wymagania)

  • Wymagany dla kruszyw o minimalnym znaczeniu dla konstrukcji, np. wypełnień luźnych (EN 13332), drenaży i elementów nienośnych.
  • Wymaga jedynie początkowego badania typu (ITT) oraz własnej deklaracji ZKP przez producenta (bez nadzoru JA).
Nowość w CPR 2024/3110: System 3+ (LCA) jest obowiązkowy dla wyliczania Eko-profilu kruszyw, uwzględniając ślad węglowy wydobycia i przetwarzania.

Dodatkowe obowiązki prawne (poza CPR)

Regulacje geologiczne, BHP i środowiskowe

Sektor kruszyw podlega jednemu z najbardziej rozbudowanych systemów regulacyjnych, obejmując prawo górnicze, kontrolę promieniotwórczości i ochronę zdrowia.

Prawo geologiczne i górnicze (Koncesje)

Wydobycie kruszyw (kopaliny pospolite) wymaga koncesji (Starosta/Marszałek) oraz zatwierdzonego Planu Ruchu Zakładu Górniczego.

Obowiązek: Rekultywacja terenu po zakończeniu eksploatacji.

BHP - Pył Krzemionkowy

Kruszenie i przesiewanie generuje pył krzemionkowy (rakotwórczy kat. 1A). Konieczność kontroli stężeń (NDS) i stosowania masek P3.

Zagrożenia: Silikoza (pylica krzemowa), hałas, drgania.

Radioaktywność naturalna

Monitoring wskaźnika koncentracji aktywności (I) (Ra-226, Th-232, K-40). Kruszywa budowlane muszą spełniać limit I ≤ 1.

Praktyka: Badania próbek materiału i deklarowanie zgodności w DPUC.

Recykling i gospodarka odpadami

Kruszywa z recyklingu (RCA, RAP) muszą być kontrolowane chemicznie i fizycznie. Dopuszczalny udział RCA w betonie konstrukcyjnym wynosi do 30% (EN 206).

Kody odpadów: 17 01 01 (gruz betonowy), 17 03 01 (frezowina asfaltowa) - do recyklingu.

Rekomendacja: Ze względu na szerokie spektrum wymagań, zalecana jest stała współpraca z wyspecjalizowanym laboratorium drogowym/budowlanym i nadzorem górniczym.

Wizualizacja dokumentacji pod CPR 2024/3110

Poniższe sekcje pokazują, jak będą wyglądać kluczowe informacje (w tym dane środowiskowe i DPP) dla przykładowego kruszywa bazaltowego (Rodzina 24).

PRZYKŁAD: Deklaracja dla kruszywa bazaltowego 8/16 mm

DEKLARACJA WŁAŚCIWOŚCI UŻYTKOWYCH I ZGODNOŚCI (DPUC)

Producent: Kamieniołom "BAZALT" Sp. z o.o., ul. Kruszywowa 10, 01-123 Warszawa

Wyrób: Kruszywo bazaltowe łamane 8/16 mm | Norma: EN 12620:2002+A1:2008

Kod identyfikacyjny DPP: DPUC-BAZ816-2026-001

1. Typ i przeznaczenie

Kruszywo naturalne łamane, do produkcji betonu konstrukcyjnego (C30/37) i zastosowań drogowych.

2. Właściwości mechaniczne i fizyczne

Odporność na rozdrabnianie: LA25 | Mrozoodporność: F1 | Gęstość ziaren: 2,95 Mg/m³
Nasiąkliwość wodą: 0,8% | Zawartość drobnych cząstek: < 1,5% (f1,5)

3. Charakterystyki środowiskowe (LCA - A1-A3)

a) Skutki zmiany klimatu (ogółem): 4,2 kg CO₂ ekw./Mg
b) Zawartość surowców wtórnych: 0% (Surowiec pierwotny)
c) Radioaktywność (I): 0,48 (Zgodność z Euratom 2013/59)

System 3+ (Walidacja ENV-2026-1387). Pełna EPD i LCA (A1-D) dostępne w DPP.

4. Cyfrowy Paszport Produktu (DPP)

Dostęp do pełnej dokumentacji, w tym koncesji górniczej i raportów środowiskowych.

  • DPP będzie opcjonalną metodą udostępniania DPUC (art. 75-76).
  • Zawiera: Koncesja geologiczna, Plan Ruchu, Badania radioaktywności, Karta SDS.

Przykładowy URL DPP: https://dpp.bazalt.pl/BAZ816-0001

Gospodarka odpadami kruszywowymi i recykling

BHP - Zagrożenia na etapie wydobycia:

  1. 1. Pył krzemionkowy: Stosowanie masek P3 przy kruszeniu i zraszanie wodą.
  2. 2. Hałas/Drgania: Używanie ochronników słuchu i kabin filtrujących.
  3. 3. Materiały Wybuchowe: Przestrzeganie rygorystycznych procedur dla robót strzałowych (nadzór górniczy).

Możliwości końca życia kruszyw:

1. Wypełnienia i Podbudowy: 100% - kruszywo naturalne, inertne.
2. Kruszywa z recyklingu (RCA): Współczynnik odzysku gruzu betonowego w Polsce: ~85-90%.
3. Ekonomia Transportu: Recykling lokalny RCA zmniejsza ślad węglowy transportu o ~50%.

Potrzebujesz szczegółowej analizy?

Skonsultuj wymogi dla swoich kruszyw z ekspertem i upewnij się, że spełniasz wszystkie krajowe i unijne wymagania (CPR, BHP, PGG).